Γράφει ο Ηλίας Ν. Ηλιακόπουλος, Δρ. Νομικής - Δικηγόρος
Με αφορμή το κλείσιμο της ΕΡΤ και αναμενόμενης κατάργησης και άλλων Δημόσιων Φορέων
Με πράξη Νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ) έκλεισε η ΕΡΤ αλλά αναμένεται να κλείσουν κι άλλες ΔΕΚΟ, Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) και δημόσιες επιχειρήσεις που ...
χρηματοδοτούνται από το κράτος, ενώ και οι θυγατρικές εταιρείες των επίμαχων φορέων θα καταργηθούν ή θα συγχωνευθούν. Για τον αναγνώστη που δεν γνωρίζει, το θεμελιώδες άρθρο 26 του ισχύοντος Συντάγματος ορίζει πως η Νομοθετική λειτουργία ασκείται από τη Βουλή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας , η εκτελεστική λειτουργία από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την Κυβέρνηση και η Δικαστική λειτουργία από το Δικαστήριο και οι αποφάσεις τους εκτελούνται στο Όνομα του Ελληνικού Λαού.
Σε ορισμένες έκτακτες περιπτώσεις όμως η Νομοθετική Λειτουργία ασκείται και από την εκτελεστική εξουσία. Έτσι κατά το άρθρο 44 του Συντάγματος σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί ύστερα από πρόταση του υπουργικού συμβουλίου να εκδίδει πράξεις Νομοθετικού περιεχομένου. Οι πράξεις αυτές υποβάλλονται στη Βουλή για κύρωση σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 παρ, 1 μέσα σε σαράντα ημέρες από την έκδοση τους η μέσα σε σαράντα ημέρες από την σύγκληση της Βουλής σε σύνοδο. Αν δεν υποβληθούν στη Βουλή μέσα στις προαναφερόμενες προθεσμίες κι αν δεν εγκριθούν από αυτή μέσα σε τρεις μήνες από την υποβολή τους παύουν να ισχύουν στο εξής.
Η ΕΡΤ , όπως αναφέρθηκε έκλεισε με βάση την περιορισμένη νομοθετική εξουσία που παραχωρεί το Σύνταγμα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας , υπό την βασική προϋπόθεση ότι αυτή η ΠΝΠ εξεδόθη κάτω από έκτακτες περιστάσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης. Τα ερωτήματα που πρέπει να απασχολήσουν τον καθένα μας από αυτή την κατ’ εξαίρεση νομοθετική λειτουργία της εκτελεστικής εξουσίας είναι τα πιο κάτω:
1. Αποτελεί Νόμο η συγκεκριμένη ΠΝΠ με την οποία έκλεισε η ΕΡΤ;
2. Μπορεί μια τέτοια ΠΝΠ να προσβληθεί με αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο Επικρατείας (ΣτΕ) από αυτούς που έχουν έννομο συμφέρον γιατί απολύθηκαν και έχασαν την δουλειά τους;
3. Από πότε αρχίζει η προθεσμία για κύρωση της συγκεκριμένης ΠΝΠ από τη Βουλή;
4.Έχουν άραγε σκοπό οι κοινοβουλευτικές παρατάξεις που στηρίζουν την τρικομματική κυβέρνηση να κυρώσουν την ΠΝΠ ή θα παίξουν παιχνίδια στη πλάτη του Ελληνικού λαού;
1α. Όπως και παραπάνω αναφέραμε η Νομοθετική εξουσία ανήκει στη Βουλή και είναι συντεταγμένη υπό την έννοια ότι η Βουλή υποχρεούται να την ασκεί κατά το άρθρο 73 επ. του Συντάγματος και δεν δύναται να την εκχωρεί σε άλλα πολιτειακά όργανα , παρά μόνον υπό τις προϋποθέσεις ότι τα όργανα αυτά ενεργούν κατά Νομοθετική εξουσιοδότηση σύμφωνα με το άρθρο 43 παρ.1 Συντάγματος. Το άρθρο 43 παρ 1 του Συντάγματος επιτρέπει νομοθετική αρμοδιότητα σε όργανα που ενεργούν κατά νομοθετική εξουσιοδότηση και δεν έχει να κάνει με το άρθρο 44 παρ 1 του Συντάγματος.
Συνακόλουθα η Διάταξη του άρθρου 44 παρ. 1 του Σ. με την οποίαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει ΠΝΠ, έχει την έννοια ότι εκχωρείται προσωρινή αρμοδιότητα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να ασκεί κανονιστική εξουσία χωρίς νομοθετική εξουσιοδότηση, με τον απαράβατο όρο όμως ότι συντρέχουν έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης, δηλαδή περιπτώσεις που συνιστούν αντικειμενική αδυναμία της Βουλής, ένεκα χρονικών πιέσεων να ασκήσει την λειτουργία της. Με την ρύθμιση αυτή δεν ανατίθεται παράλληλη και προσωρινή νομοθετική αρμοδιότητα στον αρχηγό της εκτελεστικής εξουσίας (Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας σε συνδυασμό με τον αρμόδιο υπουργό) αλλά απλά παρέχεται σε αυτόν συνταγματική εξουσιοδότηση αντί νομοθετική να ασκεί κανονιστική εξουσία υπό αυστηρές προϋποθέσεις, η συνδρομή των οποίων θα έπρεπε να ελέγχεται από το ακυρωτικό δικαστήριο. Έτσι μόνο αν συντρέχουν οι έκτακτες περιπτώσεις και η πράξη Νομοθετικού περιεχομένου κυρωθεί εμπροθέσμως από τη Βουλή, αποκτά εξ αρχής αναδρομικά (ex tunc) πλήρη νομοθετική ισχύ υπό τις προϋποθέσεις ισχύος των αναδρομικών νόμων. Επομένως δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι η συγκεκριμένη ΠΝΠ έχει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά Νόμου έτσι όπως την απαιτεί το Σύνταγμα, εκτός κι αν συντρέχουν οι πιο πάνω προϋποθέσεις (έκτακτες περιπτώσεις - εμπρόθεσμη κύρωση από Βουλή).
Η ολομέλεια του ΣτΕ θεωρεί όμως Νόμο την ΠΝΠ από τότε που εκδόθηκε μέχρι και την μη κύρωση της από τη Βουλή με αποτέλεσμα να θεωρεί απαράδεκτη την ενδεχόμενη αίτηση ακύρωσης και αυτής (βλ. Ολομέλεια Στε 363/89, Περιοδικό το Σύνταγμα 1990, σελ. 254, Ολομλέλεια ΣτΕ 1250/2003 ΔιΔικ 2004 σελ 103 επ). 2α Με βάση την Νομολογία της Ολομέλειας της Ολομέλειας του Στε είναι πολύ αμφίβολο αν οι απολυθέντες μπορούν να ασκήσουν αίτηση ακύρωσης κατά των ατομικών Διοικητικών πράξεων που στηρίχθηκαν πάνω στη συγκεκριμένη ΠΝΠ που έκλεισε την ΕΡΤ και βλάπτει τα έννομα συμφέροντά τους!
Αν λοιπόν η ΠΝΠ υποβληθεί προς κύρωση στην Βουλή και κυρωθεί μέσα στις συνταγματικές προθεσμίες τότε οι ρυθμίσεις της καθίστανται ρυθμίσεις του Νόμου και μάλιστα αναδρομικώς. Αν η ΠΝΠ δεν υποβληθεί εμπροθέσμως στη Βουλή προς κύρωση ή δεν κυρωθεί από τη Βουλή , η συνταγματική Διάταξη του άρθρου 44 ορίζει ότι η πράξη αυτή παύει να ισχύει “στο εξής” άρα ότι πάντως ισχύει για το Διάστημα από τη δημοσίευση και μέχρι την εκπνοή των συνταγματικών προθεσμιών για την κύρωσή της η κατά περίπτωση, μέχρι την απόφαση της Βουλής να μη την κυρώσει είτε γιατί δεν συμφωνεί με την εκτίμηση της κυβέρνησης και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι συνέτρεχαν έκτακτες περιπτώσεις που δικαιολογούσαν απόκλιση από τη κοινή Νομοθετική Διαδικασία είτε γιατί δεν συμφωνεί από ουσιαστική άποψη με το περιεχόμενο της ρύθμισης που έγινε με τη πράξη. Με αυτές τις απόψεις η Ολομέλεια του ΣτΕ θεωρεί ότι ενδεχόμενη αίτηση ακύρωσης είναι απαράδεκτη και άρα την καθιστά απρόσβλητη. Η Νομολογία της Ολομέλειας του ΣτΕ έχει κρίνει πως η συνδρομή των έκτακτων περιπτώσεων εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης , κατά το άρθρο 44 παρ. 1 του Συντάγματος δεν υπόκεινται σε Δικαστικό έλεγχο, ως αναγόμενη στην σφαίρα της πολιτικής ευθύνης των ασκούντων στην περίπτωση αυτή νομοθετική εξουσία πολιτειακών οργάνων. (Ολ. ΣτΕ 1250/2003 ΔιΔικ. 2004, σελ 103 επ. Ολ.ΣτΕ 3639/1989, το Σ. 1990 σελ. 254 Ολ. Στε 2289/1987).
3α. Η συγκεκριμένη ΠΝΠ εκδόθηκε και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου 2013. Η κυβέρνηση μπορεί να την υποβάλλει στην Βουλή προς κύρωση μέχρι και τις 20-7-2013 ή και ενδεχομένως λίγο αργότερα, αφού το Σύνταγμα ορίζει ότι υποβάλλεται μέσα σε σαράντα ημέρες από την έκδοση της. Θα υποβληθεί όμως έτσι σε χρόνο κατά τον οποίο θα έχει κηρυχθεί η λήξη των εργασιών της Συνόδου της Βουλής σύμφωνα με το ισχύον Προεδρικό Διάταγμα. Η Βουλή μετά το πέρας της διακοπής των εργασιών της θα συνέλθει εκ νέου σε τακτική σύνοδο την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου του ιδίου έτους, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 40 παρ 1 και 64 παρ 1 του Συντάγματος. Και εν προκειμένω την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου του 2013, δηλαδή στις 7-10-2013. Από αυτήν την ημερομηνία θα αρχίσουν οι εργασίες της Ολομέλειας της Βουλής, η οποία είναι και η μόνη αρμόδια κατά τα άρθρα 44 παρ 1 και 72 παρ 1 του Συντάγματος για την κύρωση της πιο πάνω ΠΝΠ. Επομένως η Βουλή θα έχει χρόνο προς κύρωσιν της συγκεκριμένης ΠΝΠ μέχρι και 7-1-2014 !
Επειδή λοιπόν οι προθεσμίες για την κύρωση της ΠΝΠ συνδυάζονται μεταξύ τους αρκεί η κυβέρνηση να την φέρει εντός των σαράντα ημερών από την δημοσίευση της στην Βουλή, η προθεσμία όμως θα τρέχει από τότε που θα συνέλθει η Βουλή σε τακτική σύνοδο! Μέχρι τότε η κυβέρνηση θα έχει όλο τον χρόνο να απολύει, να κόβει και να ράβει στα μέτρα της την νέα κρατική τηλεόραση δίχως να δίνει λόγο σε κανέναν, αφού η Ολομέλεια του ΣτΕ έχει δεχθεί πως το μεσοδιάστημα από την δημοσίευση της ΠΝΠ μέχρι την εκπνοή των προθεσμιών ή την μη κύρωση της ισχύει ως νόμος και παράγει έννομα αποτελέσματα!
Αυτού του είδους οι ΠΝΠ όπως είδαμε κινούνται στα όρια αντισυνταγματικότητας ιδιαίτερα όταν αποδεδειγμένα ο κύριος φορέας της εκτελεστικής εξουσίας η κυβέρνηση για δικές της και μόνον σκοπιμότητες (επιταγή της Τρόικας για απόλυση 2.000 υπαλλήλων για να δώσουν την δόση του δανείου) βαπτίζει τις περιστάσεις έκτακτες εξ αιτίας εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης. Επιτρέπει έτσι στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εξαιρετικά να νομοθετεί υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα υπάρξει κύρωση της πράξης αυτής από την Ολομέλεια της Βουλής. Έτσι όπως όμως έχουν κρίνει επανειλημμένα πολλαπλές αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ υπάρχει σφόδρα πιθανή περίπτωση η συγκεκριμένη ΠΝΠ να μην κυρωθεί από την Βουλή, αφού οι κυβερνητικοί εταίροι γνωρίζουν ότι η πράξη αυτή σε περίπτωση μη κύρωσης της παύει να ισχύει «εφ εξής»! Θα έχουν κάνει όμως την δουλειά τους μια και η τρικομματική θα έχει περάσει αυτό που θέλει η Τρόικα ανεξαρτήτως αν οι κυβερνητικοί εταίροι «ΠΑΣΟΚ- ΔΗΜΑΡ» θα εναντιώνονται για την μη κύρωση την οποία εφ’ όσον πετύχουν θα την διατυμπανίζουν ως λάφυρο για άγρα ψήφων, με περισσή υποκρισία……
Το μεσοδιάστημα όμως όπως αναλυτικά προαναφέραμε θα έχει ισχύ νόμου- απρόσβλητον - και θα έχει στείλει όλους τους απολυθέντες στα σπίτια τους! Δεν αποκλείεται λοιπόν να δούμε ένα απερίγραπτο «θέατρο σκιών» με «συνεχόμενες παραστάσεις» μέχρι και τις αρχές του νέου έτους . Το θέατρο όμως αυτό θα είναι η απαρχή και για άλλες οδύνες των δυστυχώς σε αυτές τις θέσεις κομματικά εξαρτημένων υπαλλήλων, μια και άλλες πράξεις Νομοθετικού περιεχομένου παραμονεύουν…. «Το δόγμα του σοκ» στην πλήρη έξαρση του! Ο Κρόνος θα τρώει τα παιδιά του ! Αφού έτσι δεν διοικεί η τρικομματική αλλά οι επιταγές της Τρόικας!
Από τον Ηλία Ν. Ηλιακόπουλο, Δρ. Νομικής - Δικηγόρο
