Το νησί Ρω και η Κυρά Δέσποινα

Η Ρω ή Ρώγη ή Ροπή, όπως την αναφέρουν διάφοροι χάρτες ή παλιά βιβλία, βρίσκεται 4 μίλια δυτικά από το Καστελλόριζο και σε απόσταση 12 μιλίων από τις τoυρκικές ακτές. Είναι το πρώτο νησάκι που βλέπει ο επισκέπτης από το πλοίο λίγο πριν φτάσει στο νησί προερχόμενος από τη Ρόδο, με την ελληνική σημαία να ανεμίζει και το Κάστρο να δεσπόζει στη μέση και ψηλά, σαν μάρτυρας μιας μακράς Ιστορίας πολυκύμαντης αλλά όχι ξεχασμένης.

Η Ρω ήταν κατοικημένη από τους αρχαίoυς χρόνους, όχι απλά επειδή...

 

βρίσκεται στο πολυτάραχο Λυκιακό πέλαγος, αλλά γιατί το αποδεικνύουν οι αρχαίοι τάφοι. τα διάφορα λείψανα, τα αρχαιολογικά ευρήματα και το μικρό κάστρο. Ολα αυτά φανερώνουν την ταυτότητα του αρχαίου ελληνικού εδάφους.

Ο G.S. Sonnini δέχεται ορθή τη γνώμη του άγγλου περιηγητή R. Pockoke, που είπε ότι η λέξη προήλθε από παραφορά στο όνομα του μικρού νησιού, όταν ο Ρωμαίος συγγραφέας Πλίνιoς την ονομάζει “Ρώγην”.

Στο βιβλίο του D’ Angleur (1395), αναφέρεται με το όνομα “Νήσος της Παρθένου”. Το όνομα αυτό πρέπει να προήλθε από ομώνυμο εκκλησάκι, που κάποτε υπήρχε εκεί.
Οταν οι Τούρκοι κατέλαβαν το Καστελλόριζο, την ονόμασαν “Καρά αντά”, από το μελανωπό χρώμα των βουνών της. Η ονομασία “Αϊ-Γιώργης” δόθηκε από το μικρό εκκλησάκι με τη λιτή αιγαιοπελαγίτικη, μοναστηριακού ρυθμού, αρχιτεκτονική που μέχρι σήμερα σώζεται ιερό και αμόλυντο στο μικρό και πεταλοειδές λιμανάκι της Ρω. Κοντά του υπάρχει μια μικρή αγροτική έκταση, που καλλιεργεί ο εκάστοτε διαμένων κτηνοτρόφος. Η Pω ανήκει “κατά κυριότητα” στο Δήμο Μεγίστης, ο οποίος κάθε τέσσερα χρόνια την εκμισθώνει σε κτηνοτρόφο κάτοικο Καστελλορίζου με τη διαδικασία πλειοδοτικού διαγωνισμού.

Στην κορυφή του βουνού υπάρχει το αρχαίο φρούριο, όπως ήδη προαναφέραμε, όπου κατά την Εθνεγερσία ο Λάμπρος Κατσώνης εγκατέστησε προσωρινά το παρατηρητήριό του. Σαράντα περίπου χρόνια έζησε σε αυτήν ο Κώστας και η Δέσποινα Αχλαδιώτη με την τυφλή μητέρα της. Μετά το θάνατο και του άντρα της και της μητέρας της, η κυρα-Δέσποινα. ή η Κόρη της Ρω όπως την έλεγαν στο νησί, κατόρθωσε μόνη της να κατοικήσει και να κρατήσει ελληνικό το νησάκι της. Το σπουδαιότερο είναι πως συνεργάσθηκε με τον Ιερό Λόχο και με άλλους αντιστασιακούς.

Επίσης, θα πρέπει να τονίσουμε εδώ πως, όταν με διαταγή των Άγγλων εγκαταλείφθηκε ομαδικά το Καστελλόριζο, εκείνη παρέμεινε μόνη στη Ρω. Και με θάρρος και ψυχραιμία αντιμετώπισε όλους τους κινδύνους. Εξαιτίας αυτής της ηρωίδας, το μικρό αυτό νησί παρέμεινε ελληνικό, στο οποίο ύψωνε τη σημαία ή χαιρετούσε με αυτήν τα διερχόμενα πλοία. Κι εκείνα ανταπέδιδαν το χαιρετισμό με τα σφυρίγματα τους. Για τον ηρωισμό της έγραψε αρχικά ο Μιχάλης Χονδρός στά “Καστελλοριζιακά Νέα” το 1960.
Μετά τα γνωστά γεγονότα του 1974, όπου Τούρκοι τοποθετούσαν κρυφά τη σημαία τους, η Γυναίκα και το Νησάκι της έγιναν γνωστά παντού. Την τίμησε η Ακαδημία Αθηνών, το Πολεμικό Ναυτικό, η Βουλή των Ελλήνων, η Εθνική Τράπεζα, Δήμοι, Σύλλογοι και άλλοι φορείς. Τη μυθιστορηματική βιογραφία της έχουμε γράψει σε βιβλίο με τον τίτλο: ” Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΗΜΑΙΑ” (1993).
Τα παραπάνω στοιχεία περιέχονται στον τουριστικό και πολιτιστικό οδηγό του κ. Κυριάκου Μ. Χονδρού, με τίτλο “ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟ – Κόσμημα Του Αιγαίου”

24grammata.com